Küresel Mevki Belirleme (GPS) ve Bağlısı Sistemlerde Hafta Sayısı Yuvarlaması Sonucu Yaşanabilecek Güçlükler
SİRKÜLER NO: 23.1 / 251-150 = 28/03/2019
İlgi: İMEAK Deniz Ticaret Odası’nın 27.03.2019 tarih ve 1189-208/2019
sayılı yazısı.
İMEAK Deniz Ticaret Odası’ndan alınan ilgi
yazıda;
Uluslararası Deniz
Ticaret Odası (ICS)’nın 06.03.2019 tarihli ve RN(19)03 sayılı yazısından
bahisle;
“Küresel Mevki
Belirleme Sistemlerinin (GPS) 6 Nisan 2019 tarihinde hafta sayısı
yuvarlamasına maruz kalacağı ve bu değişimin GPS ya da bağlısı cihazlarda pozisyon
bilgileri ve zaman ile ilgili bazı hatalar ortaya çıkarabileceği
belirtilmektedir.
Hafta sayısı
yuvarlama sorununun GPS’in teknik limitlerinden dolayı her 19.7(1024 hafta)
yılda bir tekrarlandığı ve en son 1999 yılında meydana geldiği, tek bir alıcıdan
bilgi akışı sağlayan GPS ler ve GPS mikroçipi kullanan cihazlarda olası zaman
ve mevkii hataları ile ilgili değerlendirmelere aşağıda değinildiği,
10 yıldan daha eski
ve yazılım güncellemesi olmayan sistemlerin zaman ve mevki hatalarıyla
karşılaşma olasılığının yüksek olduğu,
İmalatçı firmanın
güncel yazılımları ile güncellenmiş yeni ünitelerin daha az risk taşıdığı
bildirilmekte olup, olası riskleri minimize etmek adına firmaların aşağıda
belirtilen tavsiyelere uymaları önerilmektedir:
GPS ve bağlısı
ekipmanların imalatçıları ile iletişime geçerek hafta sayısı yuvarlaması
sonucunda doğacak olası hataların bertarafına yönelik izlenmesi gereken
uygulamaların belirlenebileceği,
Hafta sayısı
yuvarlamasının Gemilerin GPS ve GPS mikroçipi kullanan cihazlara etkisini
belirlemek, gemi kaptanlarının 6 Nisan 2019 tarihi ve sonrasında oluşabilecek
olası hataların tespitine yönelik dikkatli olmaları gerektiğinin bildirilmesi
gerektiği ifade edilmektedir.
ICS Sekreteryası,
konuyu Uluslararası Denizcilik Telsiz Komitesi (CIRM) ile görüştüğü ve hafta
sayısı yuvarlama etkisinin CIRM üyesi üretici firmalar tarafından, seyir ve
haberleşme cihazlarındaki GPS alıcılarında herhangi bir anormalliğe yol
açmayacağı ancak GPS mikroçip kullanan cihazların etkilenebilme olasılığının
olduğu belirtilmiştir.
Daha fazla bilgiye
aşağıdaki linkten ulaşılabileceği bildirilmektedir.
https://ics-cert.us-cert.gov/sites/default/files/documents/Memorandum_on_GPS_2019.pdf
GPS hafta numarasını
içeren alan, bilgisayarlarda gördüğümüz bitlik kapasiteyle ölçülür GPS’lerde 10
bitlik bir ikili sayıdır. Bu, hafta sayısını 0 - 1023 veya toplam 1024 hafta
ile sınırlandırır. GPS Hafta Sayısı 6 Ocak 1980 tarihinden itibaren saymaya
başlamıştır ve 1024 hafta ile sınırlı kapasitesine gelince hafta sayısını
yeniden sıfırlamaktadır. Böylelikle en son GPS Hafta Sayısı Yuvarlaması 21
Ağustos 1999 tarihinde gerçekleşmiştir. Bir sonraki de 6 Nisan 2019 tarihine
denk gelmektedir.
GPS Hafta Sayısı
Yuvarlaması özellikle 10 yıldan eski ve üretici firma güncellemesi yapılmamış
GPS ve bağlısı cihazlarda sorun yaratabilmektedir. Olası etkilere karşı
hazırlıklı olmak adına, gemilerde kullanılan GPS sistemlerinin üretici
firmaları tanımlanarak https://gpsworldbuyersguide.com sitesinden
ilgili firma web sitesine ulaşılmalı ve gemide kullanılan model
cihazın GPS Hafta Sayısı Yuvarlaması etkisine maruz kalıp kalmayacağı,
etkileniyorsa ilgili modele göre yapılması gerekenlere ulaşılabilmektedir. Bazı
üretici firmaların web sitelerinde cihazın menüsü içeriğinden almanak
bilgilerine göre kendini güncellemesi için cold-start yapılması tavsiye
edilmektedir. Ancak bu işlemin cihazın içerisindeki kayıtlı
bilgileri de sıfırlayabileceği göz önünde bulundurularak, kayıtlı waypointlerin
mümkünse yedeklenmesi, ilgili üretici firma tarafından cihazın cold-start
formatında resetlenmesi isteniyorsa ve Köprü üstündeki GPS cihazı birden fazla
aynı cihaz ve modelde ise, cold-start işleminin öncelikle GPS’lerden üzerinde
seyir planı girilmemiş olanının seçilmesi uygun olacaktır.
GPS Hafta Sayısı
Yuvarlaması etkisi sonucu aşağıda belirtilen cihazların pozisyon ve UTC saat
bilgilerinde anormallikler yaşanabildiği,
INMARSAT – C
Terminali Küresel Seyir Uydu Sistemleri (GNSS) alıcısını da içeren GMDSS
Radyo Ünitesi
Gemi Güvenlik Uyarı
Sistemi Vericileri (SSAS)
Gemi İzleme
Sistemleri (VMS)
Elektronik Harita
Görüntüleyici ve Bilgi Sistemleri ( ECDIS)
Sefer Veri
Kaydedicisi (VDR)
Otomatik Tanımlama
Sistemi (AIS)
GPS saat alıcısından
bilgi alan diğer cihazlar olduğu,”
Belirtilmektedir.
Sayın
Üyelerimizin bilgilerine rica ederiz.
Saygılarımızla,
Vapur
Donatanları ve Acenteleri Derneği
Emin
EMİNOĞLU
Genel
Sekreter
Dağıtım: Tüm
üyelerimiz