Duyurular

SİRKÜLER NO: 23.1 / 731-506 = 13/11/2025

İlgi: İMEAK Deniz Ticaret Odası’ndan alınan 13.11.2025 tarih ve 2535/861/2025 sayılı yazısı.

İMEAK Deniz Ticaret Odası’ndan alınan ilgi yazıda;

‘’Uluslararası Denizcilik Örgütü (International Maritime Organization-IMO) tarafından yayımlanan güncel gelişmeler, haberler ve duyurular derlenerek bilgilendirme amacıyla aşağıda sunulmaktadır.

1. IMO’nun Net-Sıfır Çerçevesi Müzakereleri 2026’da Yeniden Başlayacak

Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) Deniz Çevresini Koruma Komitesi’nin Olağanüstü Oturumu’nda (MEPC ES.2) yapılan oylama sonucunda, Net Sıfır Çerçevesi’ne (Net Zero Framework) ilişkin müzakereler 2026 yılına ertelenerek MARPOL Ek-VI kapsamındaki taslak değişikliklerin teknik ve operasyonel açıdan olgunlaştırılmasına odaklanıldı. Nisan 2025’te MEPC 83’te MARPOL Ek-VI’ya yeni bir 5. Bölüm eklenmesine yönelik onaylanan Net Sıfır Çerçevesi, gemilerde kullanılan enerjinin karbon yoğunluğunu düşürmeyi hedefleyen küresel bir yakıt standardı ile sera gazı emisyonları için piyasa temelli bir fiyatlandırma düzenlemesini birlikte tasarlıyor. 14–17 Ekim 2025 tarihleri arasında düzenlenen olağanüstü MEPC oturumunda değişikliklerin oylanmasının bir yıl sonraya ertelenmesi kararlaştırılırken, 20–24 Ekim 2025 tarihleri arasında düzenlenen Sera Gazı Emisyonlarının Azaltılmasına Yönelik Oturumlararası Çalışma Grubu 20’nci Toplantısı’nda (ISWG-GHG 20) Çalışma Grubu’nun uygulama rehberleri, İzleme Raporlama Doğrulama (MRV), yakıt standardının ölçme ve doğrulama esasları ile piyasa mekanizmasının işleyiş kuralları üzerinde çalışmayı sürdürmesi onaylandı. Burada temel teknik öncelik, Net Sıfır hükümlerinin MARPOL Ek-VI’ya ölçülebilir ve uygulanabilir şekilde dahil edilmesi; yakıt standardının “well-to-wake/WtW” (kaynaktan son kullanıma) yaklaşımıyla kademeli karbon yoğunluğu azaltımı sağlayacak biçimde kurgulanması ve güvenlik ile operasyon uyumunun sağlanmasıdır. Piyasa temelli önlem tarafında ise fiyat göstergelerinin etkili olması, gelirlerin kullanımına ilişkin şeffaf kurallar, gelişmekte olan ülkelere yönelik destek, karbon sızıntısının önlenmesi ve küresel rekabetin adil kalması öne çıkmaktadır. (Kaynak: IMO Web Sitesi ve Diğer Kaynaklar)

2. 2025 Dünya Denizcilik Günü Eş Zamanlı Etkinliği Dubai’de Gerçekleştirildi

2025 Dünya Denizcilik Günü Eş Zamanlı Etkinliği (WMDPE), IMO ile BAE Enerji ve Altyapı Bakanlığı iş birliğinde 30 Eylül–1 Ekim 2025’te Dubai’de yapıldı. “Okyanus: Koruma, Yenilik ve Sürdürülebilir Büyüme için Fırsatlar” temasıyla düzenlenen etkinlik; kamu otoriteleri, denizcilik idareleri, özel sektör, akademi ve uluslararası kuruluşları bir araya getirdi. Açılışta BAE Enerji ve Altyapı Bakanı Suhail bin Mohamed Al Mazrouei, ekonomik büyüme ile denizlerin korunmasının birlikte yürütülmesinin gelecek kuşaklar için temel sorumluluk olduğunu vurguladı. IMO Genel Sekreteri Arsenio Dominguez ise düzenleyici çerçevenin sürekli güncellendiğini, çevresel zorluklara yenilikçi çözümlerle yaklaşmanın sektörde yeni fırsatlar doğuracağını ifade etti.

Program boyunca düzenlenen panel ve fuar bölümü; okyanus sağlığı ve mavi ekonomi, deniz taşımacılığında karbon azaltımı ve net sıfır hedefi, liman kabul tesisleri ve gemi kaynaklı atık yönetimi, açık deniz biyoçeşitliliğinin korunmasına ilişkin BBNJ Anlaşması’nın etkileri ile gelişmekte olan ülkelere yönelik kapasite geliştirme başlıklarını işledi. Konuşmalarda yeşil dönüşümün yalnızca gemiadamlarını değil; liman idareleri, gemi işletmecileri, tersaneler, deniz hukuku çevreleri, yapay zekâ ve sürdürülebilir enerji teknolojileri gibi tüm ekosistemi kapsadığı altı çizilerek; alternatif yakıtlar, yeşil koridorlar, karbon fiyatlama ve iklim dirençli limanlar gibi uygulamalı çözümler ön plana çıkarıldı.

Katılımcılar, okyanusların korunması, dijitalleşme ve çevreye duyarlı operasyonlar için somut, ortak eylem planlarının öneminde birleşti. Kapanış töreninde Dünya Denizcilik Günü Eş Zamanlı Etkinliği bayrağı 2026 yılı ev sahibi Güney Kore’ye devredildi ve bir sonraki buluşmanın 2026’da Busan’da yapılacağı duyuruldu. (Kaynak: IMO Web Sitesi)

3. Türkiye’de Feribot Elektrifikasyonu Çalışmaları Başladı

Türkiye, IMO’nun GreenVoyage2050 Programı ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı iş birliğiyle Marmara Denizi’ndeki feribot taşımacılığını elektrikliye dönüştürmeye yönelik kapsamlı bir fizibilite ve etki analizi başlattı. Çalışma, ulusal iklim hedefleriyle uyumlu şekilde deniz taşımacılığından kaynaklanan emisyonları azaltmayı, hava kalitesini iyileştirmeyi ve sürdürülebilir ulaşım çözümlerini yaygınlaştırmayı amaçlıyor. Bu kapsamda 23–25 Eylül 2025’te İstanbul’da kamu kurumları, liman otoriteleri, sektör temsilcileri ve akademinin katılımıyla teknik istişare toplantıları yapıldı.

Analizlerde Marmara’daki Ro-Ro ve Ro-Pax feribotların elektrikli tahrik sistemlerine dönüştürülmesi teknik, ekonomik ve çevresel boyutlarıyla ele alınıyor. Uygun hatların seçimi, şarj altyapısı gereksinimleri, enerji arz güvenliği ve yatırım fizibiliteleri değerlendiriliyor. Çalışmanın çıktıları, elektrikli dönüşüme en uygun üç hattın belirlenmesini ve ayrıntılı bir değerlendirme raporunun hazırlanmasını kapsıyor.

Projenin, IMO’nun sera gazı azaltım hedefleriyle doğrudan uyumlu olması, deniz taşımacılığında karbonsuzlaşma sürecine somut katkı sunuyor. Aynı zamanda gelişmekte olan ülkelerde çevresel sürdürülebilirliği ve bölgesel kapasiteyi güçlendirmeyi amaçlayan GreenVoyage2050’nin hedefleriyle örtüşerek Türkiye’nin bu alandaki dönüşümünü hızlandırmayı hedefliyor. (Kaynak: IMO Web Sitesi)

4. 2025 Dünya Denizcilik Günü’nün Merkezinde Okyanus Bulunuyor

Uluslararası deniz taşımacılığı, küresel ticaretin %80’inden fazlasını omuzlayan ve deniz alanlarını yoğun kullanan bir sektör olarak okyanusu korumak için somut adımlar atıyor. 25 Eylül 2025’te kutlanan Dünya Denizcilik Günü vesilesiyle sektörün deniz çevresi üzerindeki etkisini azaltma, sera gazı emisyonlarını sınırlama ve biyolojik çeşitliliği koruma hedefleri öne çıktı. IMO Genel Sekreteri Arsenio Dominguez, uluslararası düzenlemeler, teknik destek ve paydaş iş birliğiyle çözüm üretmeye odaklandıklarını vurgularken; BM Genel Sekreteri António Guterres de okyanusu koruma yükümlülüğünün altını çizerek dayanıklı bir denizcilik sektörüne yatırım çağrısı yaptı. Bu ivmeyi destekleyen gelişmeler arasında, BBNJ Anlaşması’nın yürürlüğe girmek üzere olması, Haziran 2025’te Nice’te düzenlenen BM Okyanus Konferansı’nda verilen taahhütler ve plastik kirliliğine yönelik küresel anlaşma müzakereleri yer aldı.

IMO, “Okyanusumuz, Yükümlülüğümüz, Fırsatımız” teması altında 2025 boyunca kaydedilen ilerlemeleri paylaştı. Nisan 2025’te kabul edilen Plastik Deniz Çöpleri Eylem Planı, gemiler ve balıkçılıktan kaynaklı atıkları azaltmayı hedefliyor. Aynı dönemde, gemi gövdelerine tutunan istilacı türlerle mücadele için küresel ölçekte bağlayıcı bir biyolojik kirlenme (biofouling) düzenleyici çerçevenin hazırlıklarına başlandı. Yine Nisan’da onaylanan IMO Net Sıfır Çerçevesi Taslağı, gemi yakıtları için küresel bir standart ve sera gazı emisyonlarına yönelik bir fiyatlandırma mekanizması tasarlıyor; bu düzenlemelerin Ekim 2025’te nihai kabulü gündemde.

Mayıs 2025’te MARPOL Ek VI kapsamında Med SOx ECA resmen ilan edilerek bölgede kullanılan yakıtların kükürt oranı %0,1 ile sınırlandı; bu sayede hava kalitesi ve deniz çevresi açısından önemli kazanımlar bekleniyor. Haziran 2025’te Hong Kong Sözleşmesi yürürlüğe girerek gemilerin ömür sonu geri dönüşümünde güvenli ve çevreye uyumlu uygulamaları güvence altına aldı. Ayrıca sualtı gürültüsüne ilişkin güncellenmiş IMO rehberlerinin etkili uygulanması için GloNoise Projesi genişletildi; bu girişim deniz yaşamını olumsuz etkileyen akustik kirliliğin azaltılmasına ve sürdürülebilir deniz taşımacılığının desteklenmesine hizmet ediyor. (Kaynak: IMO Web Sitesi)

5. IMO, Pasifik’te Denizcilik Kapasitesinin Güçlendirilmesine Destek Veriyor

Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO), Pasifik Adaları Ülkeleri ve Bölgeleri’nin (PICTs) “Tek Denizcilik Çerçevesi” (Pacific One-Maritime Framework – POMF) girişiminin hayata geçirilmesine destek veriyor. Bölgesel ölçekte tasarlanan bu çerçeve, Pasifik’te deniz emniyeti ve güvenliği, kapasite geliştirme ve deniz taşımacılığına adil erişim konularında ortak bir yaklaşım oluşturmayı hedefliyor. POMF Çerçevesi ile taslak Uygulama Planı, 20–22 Eylül’de yapılan 4. POMF Yürütme Komitesi Toplantısı ve 23 Eylül’deki 4. Denizcilik Üst Düzey Yetkilileri Toplantısı’nda ele alındı.

Toplantılar, Fiji’de Pasifik Topluluğu (SPC) ev sahipliğinde ve IMO’nun Entegre Teknik İşbirliği Programı (ITCP) desteğiyle gerçekleşti. Etkinliklere 13 Pasifik Adası ülkesi (Cook Adaları, Fiji, Kiribati, Nauru, Niue, Palau, Papua Yeni Gine, Marshall Adaları Cumhuriyeti, Samoa, Solomon Adaları, Tonga, Tuvalu ve Vanuatu) ile birlikte Avustralya, ADB, AB’nin Pasifik Temsilciliği, PRIF, SPC, SPREP, SWPHC, Birleşik Krallık Pasifik Temsilciliği, İngiltere Suva Yüksek Komisyonu, Maritime New Zealand ve Dünya Bankası gibi bölgesel paydaşlar katıldı.

IMO, toplantılarda Üye Devlet Denetim Programı (IMSAS) hakkında sunum yaparak bölgesel denetim sonuçlarını, ikinci denetim döngüsüne hazırlıkları ve Sürekli İzleme Mekanizması’nı (ICMM) tanıttı. Ayrıca Suva’daki Pasifik Bölgesel Ofisi (RPO) ve 2026–2027 dönemine ilişkin yeni ITCP program yapısı hakkında bilgi paylaşıldı. Böylece POMF girişimi kapsamındaki teknik destek ihtiyaçlarının IMO işbirliği programlarıyla uyumlandırılması, yardımların daha etkin koordine edilmesi ve Pasifik’te daha güvenli, çevre dostu ve dirençli bir deniz taşımacılığı sisteminin güçlendirilmesi amaçlanıyor. (Kaynak: IMO Web Sitesi)

6. Karadeniz’e Kıyısı Olan Ülkeler, IMO’nun Sorumluluk ve Tazminat Sözleşmelerinin Daha Etkin Uygulanmasını Hedefliyor

Gürcistan, Moldova, Ukrayna ve ülkemizden sektör temsilcileri, 06-11 Ekim 2025 tarihleri arasında Gürcistan’ın Batum şehrinde düzenlenen bir çalıştaya katılım sağlayarak IMO’nun sorumluluk ve tazminat rejimini uygulama kapasitesini güçlendirmektedir. IMO’nun sorumluluk ve tazminat rejimi, denizcilik kazalarından etkilenen kişilerin yeterli tazminatı almasını sağlarken, gemi sahipleri için açık ve standart sorumluluk kuralları oluşturarak, bölgedeki güvenli ve çevreye duyarlı deniz taşımacılığında adil bir rekabet ortamı yaratmaktadır.

Gürcistan Deniz Taşımacılığı Ajansı’nın ev sahipliğinde IMO iş birliğiyle düzenlenen bölgesel alt çalıştayda Karadeniz Bölgesi’ndeki denizcilik idareleri temsilcileri ve hukukçular bir araya gelmiştir. Bahse konu çalıştay, IMO’nun Petrol Kirliliğinden Doğan Zararın Hukuki Sorumluluğu ile İlgili Uluslararası Sözleşme (1992 CLC), Uluslararası Petrol Kirliliği Tazminat Fonu (1992 Fund Convention), Tehlikeli ve Zararlı Maddelerin Taşınmasında Sorumluluk ve Tazminat Protokolü (2010 HNS Convention), Gemi Yakıtlarından Kaynaklanan Petrol Kirliliği Zararının Hukuki Sorumluluğu Hakkında Uluslararası Sözleşmesi (2001 Bunkers Convention), Uluslararası Nairobi Gemi Batıklarının Kaldırılması Sözleşmesi (2007 Nairobi WRC) ve Uluslararası Kurtarma Sözleşmesi’nin (1989 Salvage Convention) uygulanmasını ve anlaşılmasını geliştirmek amacıyla düzenlenmiştir.

Çalıştayda, IMO Hukuk ve Dış İlişkiler Dairesi, Uluslararası Petrol Kirliliği Tazminat Fonu (The International Oil Pollution Compensation Funds- IOPC) Sekreteryası ve P&I Kulüp temsilcileri tarafından sunum yapılmış, ulusal temsilciler tarafından ülkelerindeki mevzuat çalışmaları ve uygulama süreçleri hakkında bilgi verilmiştir. Görüşmelerde, IMO sözleşmelerine uyum sağlanmasındaki deneyimlere ve karşılaşılan zorluklara da değinilmiştir. (Kaynak: IMO Web Sitesi)

7. IMO, Denizcilerin Alternatif Yakıtlar ve Yeni Teknolojiler Konusunda Eğitimini Hızlandırıyor

Uluslararası Denizcilik Örgütü (International Maritime Organization-IMO) tarafından, gemilerden kaynaklanan sera gazı emisyonlarını azaltma stratejisi doğrultusunda, alternatif yakıtlar ve yeni teknolojiler kullanan gemilerde görev yapan denizcilerin eğitimi için “Alternatif Yakıtlar ve Yeni Teknolojiler Kullanan Gemilerde Denizciler İçin Ara Dönem Genel Eğitim Rehberleri” (STCW 7/Circ.25) yayımlanmıştır.

Bu rehberler; metil/etil alkol, amonyak, hidrojen, LPG, batarya ve yakıt hücreleriyle çalışan gemilerde görev yapan denizcilerin eğitimini geliştirmek için uluslararası bir çerçeve sunmaktadır. Bahse konu rehberler 2026 Şubat ayında yapılacak İnsan Unsuru, Eğitim ve Vardiya Tutma (Human Element, Training and Watchkeeping-HTW) Alt Komitesi toplantısında değerlendirilecektir. Söz konusu rehberlerin mevcutta revize edilmekte olan 1978 STCW Sözleşmesi Kodu kapsamında denizci eğitimlerinin temelini oluşturması beklenmektedir. Bu revize çalışması ile denizcilik sektörünün dekarbonizasyonu, dijitalleşmesi ve teknolojik dönüşümünün desteklenmesi amaçlanmaktadır.

Düzenlemelerin yanı sıra IMO tarafından Üye Ülkelere, LNG ile çalışan gemiler için eğitmen eğitimi projeleri, alternatif yakıtlar üzerine eğitim materyallerinin hazırlanması, GreenVoyage 2050 Programı ile gelişmekte olan ülkelerde yerel kursların geliştirilmesi gibi girişimlerle destek verilmektedir. (Kaynak: IMO Web Sitesi)’’

Belirtilmektedir.

Sayın Üyelerimizin bilgilerine rica ederiz.

Saygılarımızla,

Vapur Donatanları ve Acenteleri Derneği

Emin EMİNOĞLU

Genel Sekreter

Ek: İlgi Yazı

Dağıtım: Tüm üyelerimiz