Duyurular

SİRKÜLER NO: 23.1 / 784-534 = 12/12/2025

İlgi: İMEAK Deniz Ticaret Odası’ndan alınan 12.12.2025 tarih ve 2737/930/2025 sayılı yazısı.

İMEAK Deniz Ticaret Odası’ndan alınan ilgi yazıda;

‘’Avrupa'da denizcilik sektöründe enerji verimliliği uygulamaları, deniz çevresinin korunması, dijital dönüşüm, denizcilikte teknolojik uygulamalar ve araştırma alanında meydana gelen güncel gelişmelere ilişkin çeşitli kaynaklardan derlenen haberler bilgilendirme amacıyla aşağıda sunulmaktadır.

1. Avrupa Temiz Yakıt Arzına Giden Uzun Yolda İlk “STIP” Adımını Attı

Avrupa Birliği, Sürdürülebilir Ulaştırma Yatırım Planı (STIP) ile denizcilik ve havacılıkta yenilenebilir ve düşük karbonlu yakıt kullanımını hızlandırmayı hedefliyor. Plan, Emisyon Ticaret Sistemi (EU ETS) gelirlerinin temiz yakıt yatırımlarına yönlendirilmesini öngörüyor ve 2027 yılı sonuna kadar 3 milyar avronun mobilize edilmesini planlıyor. AB Komisyonu’na göre, yalnızca denizcilik sektörü 2035 yılına kadar yaklaşık 50 milyar avro yatırım gereksinimine sahip ve toplamda enerji dönüşümü için 100 milyar avroluk bir finansman ihtiyacı bulunuyor.

STIP, FuelEU Maritime (FEUM) hedefleriyle uyumlu olarak 2035’e kadar sera gazı emisyon yoğunluğunu %14,5, 2050’ye kadar ise %80 oranında azaltmayı amaçlıyor. Bu hedefe ulaşmak için Sürdürülebilir Deniz Yakıtları (SMF), elektrifikasyon çözümleri (OPS) ve e-yakıt üretimi temel rol üstlenecek. Plan kapsamında InvestEU, Horizon Europe, Yenilik Fonu ve Avrupa Hidrojen Bankası gibi AB araçları aracılığıyla sektörün dönüşümüne doğrudan destek sağlanacak.

Sektör temsilcileri, planı olumlu bir başlangıç olarak değerlendirirken, uygulama düzeyinde somut adımların eksikliğine dikkat çekiyor. Yeşil yakıtların konvansiyonel yakıtlardan ortalama dört kat daha pahalı olması, finansal sürdürülebilirlik ve tedarik zinciri güvenliği açısından önemli bir engel oluşturuyor. Bu nedenle AB ETS kapsamında biriken gelirlerin doğrudan temiz yakıt maliyet farkını kapatacak şekilde kullanılması yönünde çağrılar sürüyor.

STIP, Avrupa’nın 2050 Net Sıfır hedefi doğrultusunda denizcilik sektöründe enerji dönüşümünü destekleyen ilk koordineli finansman stratejisi olarak görülüyor. Ancak planın başarısı, bağlayıcı ulusal hedeflerin belirlenmesi, liman altyapısının uyumlaştırılması ve kamu-özel sektör yatırımlarının ölçeklenmesi gibi unsurların hayata geçirilmesine bağlı. Kısacası, AB temiz yakıt arzına giden yolda ilk adımını attı; ancak bu sürecin başarıya ulaşması uzun vadeli kararlılık ve koordineli uygulama gerektiriyor. (Kaynak: Lloyd’s List Web Sitesi)

2. IBIA ve INTERCARGO’dan Denizcilikte Karbonsuzlaşma ve Emniyet İçin Stratejik İş Birliği

Uluslararası Bunker Endüstrisi Birliği (IBIA) ile Uluslararası Kuru Yük Armatörleri Birliği (INTERCARGO), deniz taşımacılığında karbonsuzlaşma, yakıt emniyeti ve operasyonel güvenlik alanlarında iş birliğini güçlendirmek amacıyla karşılıklı üyelik anlaşması imzaladı. Bu ortaklık, iki kuruluşun deniz taşımacılığının sürdürülebilir enerji dönüşümüne yönelik ortak vizyonunu resmileştirmekte ve sektörün çevresel hedeflerine katkı sağlamayı amaçlamaktadır.

İş birliği kapsamında IBIA ve INTERCARGO, birbirlerinin teknik çalışma gruplarına, uzmanlık alanlarına ve politika ağlarına karşılıklı erişim elde edecek. Taraflar, Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO), Avrupa Komisyonu (DG MOVE) ve EMSA gibi uluslararası platformlarda daha etkin koordinasyon sağlayarak yakıt kalitesi, emisyon azaltımı ve sürdürülebilir deniz yakıtları konularında ortak politikalar geliştirecek.

Bu anlaşma, armatörler ile yakıt tedarik zinciri arasında teknik ve operasyonel diyaloğu güçlendirmeyi, güvenli bunker operasyonlarının yaygınlaştırılmasını ve düşük ile sıfır karbonlu yakıtlara geçiş sürecinin hızlandırılmasını hedefliyor. İş birliği aynı zamanda bilgi paylaşımını artırarak, denizcilik sektöründe iyi uygulamaların (best practices) yaygınlaştırılmasına katkı sağlayacak.

IBIA İcra Direktörü Alexander Prokopakis ve INTERCARGO Teknik Komitesi Başkanı Dimitris Monioudis, açıklamalarında iş birliğinin denizcilikte güvenli ve sürdürülebilir yakıt dönüşümü için kritik bir adım olduğunu vurguladı. Her iki kuruluş, IMO Net Zero 2050 Stratejisi ve AB’nin FuelEU Maritime düzenlemeleriyle uyumlu şekilde, sektörün enerji dönüşümünü destekleyecek sürekli bir iş birliği sürecine bağlı kalacaklarını teyit etti. (Kaynak: IBIA Web Sitesi)

3. Avrupa Parlamentosu’ndan COP30 Öncesi İklim Liderliği Çağrısı

Avrupa Parlamentosu, Brezilya’nın Belém kentinde düzenlenen COP30 öncesinde kabul ettiği karar metniyle, Avrupa Birliği’nin küresel iklim diplomasisinde lider rolünü sürdürmesi gerektiğini vurguladı. Parlamento, küresel ısınmanın 1,5 °C ile sınırlandırılması, iklim nötrlüğüne ulaşmak için uluslararası iş birliğinin güçlendirilmesi ve fosil yakıtlara yönelik tüm sübvansiyonların aşamalı olarak kaldırılması yönünde çağrıda bulundu. Bu çerçevede, enerji arz güvenliği, ekonomik rekabetçilik ve çevresel sürdürülebilirlik arasında dengeli bir “adil geçiş modeli” benimsenmesi gerektiği ifade edildi.

AB’nin stratejik vizyonu, yalnızca karasal sektörlerde değil, aynı zamanda deniz taşımacılığı ve liman operasyonlarında da düşük karbonlu dönüşümü hızlandırmayı hedefledi. Parlamento, FuelEU Maritime ve Fit for 55 düzenlemeleriyle uyumlu biçimde, denizcilik sektöründe alternatif yakıt altyapısının yaygınlaştırılması, enerji verimliliğinin artırılması ve sıfır emisyonlu gemi teknolojilerinin teşvik edilmesi yönünde politika çağrısında bulundu.

Milletvekilleri, gelişmekte olan ülkelerdeki enerji geçişinin desteklenmesi amacıyla uluslararası iklim finansmanının artırılması gerektiğini belirtti. Avrupa Parlamentosu, finansman prosedürlerinin sadeleştirilmesi, adil mali yük paylaşımı ilkesi çerçevesinde tüm ülkelerin katkı sunması ve mavi ekonomi odaklı iklim projelerine erişimin kolaylaştırılması gerektiğini vurguladı. Bu yaklaşım, deniz taşımacılığı, balıkçılık ve kıyı altyapılarında iklim dayanıklılığının artırılmasını amaçladı.

Sonuç olarak, Avrupa Parlamentosu’nun COP30 öncesi aldığı karar; AB’nin Yeşil Mutabakat, FuelEU Maritime ve IMO Net Zero 2050 hedefleriyle tam uyumlu, bütüncül bir “mavi ekonomi dönüşümü” vizyonu ortaya koydu. Bu yaklaşım, Avrupa’nın küresel iklim müzakerelerinde liderliğini pekiştirirken, denizcilik sektörünü sürdürülebilir büyüme ve enerji güvenliği ekseninde yeniden şekillendirecek stratejik bir yön çizdi. (Kaynak: European Parliament Web Sitesi)

4. Karbon Yakalama Teknolojisiyle Donatılmış Yeni Nesil Dökme Yük Gemisi Konsepti Geliştiriliyor

Yeni nesil dökme yük gemisi konsepti, karbondioksit (CO²) emisyonlarının yakalanması ve deniz ortamında güvenli biçimde bertaraf edilmesi esasına dayanıyor. Amerika merkezli bir çevre teknolojileri girişimi ile Avrupa merkezli bir deniz mühendisliği firmasının iş birliğiyle geliştirilen sistem, gemi egzoz gazlarından karbondioksiti ayrıştırarak bunu bikarbonata dönüştürüyor. Elde edilen bikarbonat çözeltisi, çevreye zarar vermeden denize deşarj ediliyor ve bu sayede karbonun doğal döngüye kalıcı şekilde dahil edilmesi hedefleniyor.

Yeni gemi konseptinde, egzoz gazının kireçtaşı (limestone) ve deniz suyu ile tepkimeye girdiği özel bir reaktör sistemi bulunuyor. Bu reaksiyon sonucunda oluşan bikarbonatça zengin tuzlu su denize verilirken, arındırılmış egzoz gazı atmosfere salınıyor. Proje kapsamında reaktör entegrasyonu, sistem optimizasyonu ve sınıflandırma çalışmaları yürütülüyor. Deniz suyu akış dinamiklerinin sistem performansını doğrudan etkilediği belirtilirken, teknik ayrıntılar fikri mülkiyet hakları nedeniyle gizli tutuluyor.

Proje yetkilileri, deniz taşımacılığının karbon giderimi için doğal bir uygulama alanı olduğunu vurguluyor. Gemilerin deniz suyu ile çevrili olması, karbon yakalama sürecinin verimli şekilde yürütülmesine olanak tanıyor. Bu nedenle söz konusu iş birliği, bilimsel temelli bir teknolojinin denizcilik sektörüne uygulanabilir hale gelmesini sağlıyor. Aynı zamanda bu teknoloji, gemilerin konvansiyonel yakıtları kullanmaya devam ederken sera gazı emisyonlarını azaltmasına imkân tanıyor.

Denizcilik sektöründe karbon yakalama sistemlerine (carbon capture systems) yönelik ilgi artıyor. Bazı operatörler karbon yakalama ve depolama (CCS) sistemlerini kimyasal tankerlerde denemeye başlamış durumda. Bu sistemlerde yakalanan CO² limanlarda tahliye edilerek bertaraf ediliyor. Öte yandan, Avrupa merkezli mühendislik ekipleri SOx yıkayıcı teknolojileriyle hibrit sistemler geliştiriyor. Diğer girişimler ise egzoz gazlarını kalsiyum hidroksit üzerinden geçirerek CO²’yi kireçtaşına dönüştüren yöntemler üzerinde çalışıyor. IMO ise karbon yakalama teknolojilerinin güvenli şekilde konuşlandırılmasına ve emisyon azaltım hedeflerine entegrasyonuna yönelik küresel düzenleyici çerçevenin oluşturulması için çalışmalarını sürdürüyor. (Kaynak: TradeWinds Web Sitesi)

5. Malezya’da Petrol Sızıntısına Müdahale Konusunda Beş Günlük Çalıştay Gerçekleştirildi

Malezya Doğal Kaynaklar ve Çevresel Sürdürülebilirlik Bakanlığı (NRES) koordinasyonunda ve ITOPF (International Tanker Owners Pollution Federation) teknik desteğiyle, petrol sızıntılarına müdahale kapasitesinin artırılması amacıyla beş günlük bir çalıştay düzenlendi. Etkinlik, deniz çevresinin korunması, kirlilikle mücadele planlaması ve kıyı ekosistemlerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması konularında bölgesel kurum ve uzmanların katılımıyla gerçekleştirildi.

Çalıştay süresince katılımcılar, uluslararası iyi uygulama örnekleri, Olay Komuta Sistemi (ICS) prensipleri ve Avrupa Birliği Deniz Stratejisi Çerçeve Direktifi ile uyumlu müdahale yaklaşımları hakkında bilgilendirildi. Ayrıca, deniz kirliliği izleme yöntemleri, hava gözetimi teknikleri, kıyı temizlik operasyonları ve acil müdahale koordinasyonu konularında uygulamalı oturumlar gerçekleştirildi. ITOPF uzmanları, önceki deniz kirliliği olaylarından elde edilen deneyimleri paylaşarak, çevresel etki değerlendirmesi ve ekosistem rehabilitasyonu konularında rehberlik sağladı.

Çalıştaya; Malezya Çevre Dairesi (DOE), Malezya Denizcilik Dairesi (MARDEP), Malezya Deniz Uygulama Ajansı (MMEA), Malezya Meteoroloji Dairesi (MetMalaysia), Sivil Savunma Gücü (APM), Balıkçılık Dairesi (DOF), Harita ve Kadastro Dairesi (JUPEM) ve ITOPF temsilcileri katıldı. Etkinlik, deniz kirliliğine müdahale kapasitesinin güçlendirilmesi, uluslararası iş birliğinin geliştirilmesi ve deniz çevresinin korunması yönünde önemli bir adım olarak değerlendirildi. (Kaynak: ITOPF Web Sitesi)’’

Denilmektedir.

Sayın Üyelerimizin bilgilerine rica ederiz.

Saygılarımızla,

Vapur Donatanları ve Acenteleri Derneği

Emin EMİNOĞLU

Genel Sekreter

Ek: İlgi Yazı

Dağıtım: Tüm üyelerimiz