İMEAK DTO Aralık 2020 AB Bülteni
SİRKÜLER NO: 23.1 / 985-790 = 30/12/2020
İlgi: İMEAK Deniz Ticaret Odası’ndan alınan 30.12.2020 tarih
ve 4678/1450/2020 sayılı yazısı.
İMEAK Deniz Ticaret Odası’ndan alınan ilgi
yazıda;
Avrupa'da
denizcilik sektöründe meydana gelen güncel gelişmelere ilişkin çeşitli
kaynaklardan derlenen haberler bilgilendirme amacıyla sunulmaktadır.
1. EMSA, COVID-19,un
deniz taşımacılığı üzerindeki etkisini raporladı.
Uluslararası taşımacılık ve denizcilik sektörü, COVID-19
salgınından hem doğrudan hem de dolaylı olarak etkilenmiştir. Avrupa Deniz
Emniyeti Ajansı (European Maritime Safety Agency - EMSA), esas olarak Avrupa
Birliği Gemi Trafiği İzleme ve Bilgi Sistemi (SafeSeaNet) ve bazı durumlarda
LRIT (Gemilerin Uzak Mesafelerden Tanımlanması ve İzlenmesi) ve MARINFO
(Denizcilik Sektörü Bilgi Altyapısı) verileriyle birleştirilmiş verileri
kullanarak, COVID-19'un deniz taşımacılığı trafiği üzerindeki etkisine dair
rakamları ortaya koyan bir rapor yayımlamıştır. Rapor, liman uğrak verilerini
gösteren gemi hareketleri istatistiklerine dayanmakta olup, istatistiksel
verilerin yorumlanması yapılmamaktadır.
AB limanlarına yapılan gemi uğrakları incelendiğinde,
gemi uğrak sayısının 2020'nin ilk 50 haftasında bir önceki yılın aynı dönemine
göre %12,1 oranında azalma tespit edilmiştir. Sadece 713 Aralık haftalarını kapsayan 50. haftada uğrak yapan gemi
sayısı 2019'un aynı haftasına göre % 2,3 artmıştır. En çok etkilenen sektörler
kimyasal tankerler, kruvaziyer gemileri ve yolcu gemileridir. Dökme yük
gemileri, konteyner gemileri, genel yük gemileri, petrol tankerleri ve Ro-Ro
yolcu ve Ro-Ro yük gemilerinin sayısında ise sadece küçük bir azalma (% 5'e
kadar) olmuştur.
En çok etkilenen ülkeler Hırvatistan, Finlandiya, Fransa
ve İspanya olup, 2019-2020 yılları arasında gemi uğrak sayısında gerçekleşen
düşüş, krizden büyük ölçüde etkilenen kruvaziyer ve yolcu gemilerinin trafiğine
bağlanmaktadır.
EMSA raporu, MARINFO'nun 2019 ve 2020 verilerini
işleyerek, COVID-19 salgınının AB Üye Devletlerinin bayraklarını taşıyan
gemilerin dünyanın herhangi bir limanına yaptıkları uğraklar üzerindeki
etkisini de analiz etmektedir. Mart ayının ilk yarısından Aralık 2020'ye kadar AB
bayraklı gemilerin dünya çapındaki liman uğraklarının 2019 yılının aynı
haftalarına oranla düşüş gözlenmiş; kruvaziyer ve araç taşıyıcılarında büyük
bir azalma gözlenmiştir. Temmuz ayının sonundan bu yana, AB bayraklı yolcu
gemilerinin (dünya çapındaki) liman uğrakları 2019 yılının aynı haftalarına
göre artış göstermiş; benzer şekilde, Temmuz ayı ortasından itibaren AB
bayraklı Ropax trafiği, dünya çapındaki liman uğrakları sayısı bakımından
2019'un aynı dönemine göre pozitif bir eğilim göstermiştir.
EMSA ayrıca Avrupa'dan Çin'e ve Avrupa'dan ABD'ye giden
deniz taşımacılığı rotalarının nasıl etkilendiğini de analiz etmiştir.
Mart-Aralık 2020 arasında, Avrupa'dan Çin'e ve ABD'ye gemi trafiği 2019'un aynı
dönemlerine göre azalmıştır. 2019 ve 2020 yıllarının 1 ile 50. Haftaları arası
karşılaştırıldığında, Avrupa'dan Çin'e trafik akışında % 52,3'lük önemli bir
düşüş olduğu, Çin'den Avrupa'ya olan trafik akışında ise % 41 düşüş olduğu
görülmektedir. 2019 ve 2020'nin aynı dönemi Avrupa'dan ABD'ye olan trafik açısından
karşılaştırıldığında % 32,4'lük bir düşüş görülürken, ABD'den Avrupa'ya olan
rotalardaki düşüşün % 38,4'e ulaştığı gözlenmektedir.
EMSA analizi, COVID-19'dan en çok etkilenen gemilere de (kruvaziyer, yolcu gemileri ve RoRo / yolcu) odaklanmıştır. EMSA, AB limanlarında bulunan kruvaziyer gemilerinin ve seyir halinde olup ilerleyen günlerde AB limanlarına gidecek olan yolcu gemilerinin listesi ile günlük bir durum raporu üreten verilerin analizine Mart ayında başlamıştır. Söz konusu analiz, AB limanlarında bulunan yolcu gemilerinin sayısının arttığını göstermiştir. Rapor, kruvaziyer gemilerindeki kişi (Persons on Board -PoB) sayısının Mart ayının başından itibaren kademeli olarak azalmaya başladığını ve esas olarak bu gemilerdeki gemi personeline denk gelen çok düşük bir seviyede kaldığını göstermiştir. Koronavirüs salgını ilerledikçe dünyadaki büyük kruvaziyer hatları Mart ayı ortasında kalkışları askıya almış ve bazıları sınırlı sayıda gemi ve bölgeyle faaliyete devam etmiştir.
COVID-19 salgını ilerlemeye devam ederken, limanlar
benzeri görülmemiş sayıda geminin demirlediğine ve yüklerini boşaltmak için
beklediğine tanıklık etmektedir. 2020'nin başından bu yana 2019'a kıyasla
"demirdeki" gemi sayısında artış yaşanmaktadır.
EMSA
raporu, kruvaziyer ve genel olarak yolcu taşımacılığı sektörlerinin
COVID-19'dan en çok etkilenen sektörler olduğunu göstermiştir. Rapora göre
diğer sektörler de koronavirüs salgınından etkilenmiş, ancak genel olarak
ticaret durmamış, ticari gemi faaliyetleri, limanlar ve diğer deniz taşımacılığı
sektörleri tüm zorluklara rağmen, malların hareketini sağlayarak ve geçim
kaynaklarımız için denizciliğin stratejik önemini kanıtlayarak faaliyetlerini
sürdürmüştür. (Kaynak: EMSA)
Karadeniz ülkeleri, Avrupa Komisyonu Çevre, Denizler ve
Balıkçılık Komiseri Virginijus Sinkevicius'un katılımıyla 11 Aralık 2020'de
yaptıkları bakanlar toplantısında, Mavi Ekonomi konusunda bölgesel işbirliğini
güçlendirmeye karar verdi. Ortak denizcilik gündemi adı altında 2019 yılında
kurulan söz konusu işbirliğinin, ülkeler ve sektörler arasındaki sinerjiyi
artırarak tüm bölgeye fayda sağlaması beklenmektedir.
Yedi Karadeniz ülkesi (Bulgaristan, Gürcistan, Moldova,
Romanya, Rusya Federasyonu, Türkiye ve
Ukrayna), ortak denizcilik gündemlerinin 2019 yılında kabul edilmesinden bu
yana ilk kez Bulgaristan koordinasyonunda bir araya gelmiştir. Bu arada,
COVID-19 salgını kıyı turizmi, gemi inşa, balıkçılık, su ürünleri
yetiştiriciliği, deniz taşımacılığı ve liman faaliyetleri dahil olmak üzere
bölgedeki Mavi Ekonomi sektörlerinin çoğunu ağır şekilde etkilemiştir. Ülkeler,
ortak denizcilik gündeminin, Karadeniz Bölgesi'nin Mavi Ekonomi potansiyeline,
dijitalleşme fırsatlarına ve akıllı ve sürdürülebilir bir yaklaşıma dayanarak
"daha iyi inşa edilmesi" için doğru çerçeveyi sağladığı konusunda
hemfikir olmuşlardır.
Avrupa Komisyonu, 2021-2027 AB uzun vadeli bütçesinden ve
Next Generation EU'dan alınabilecek mali destek fırsatları
hakkında katılımcıları bilgilendirmiştir. Söz konusu mali destek toplamda 1.8
trilyon Euro ile bugüne kadar finanse edilen en büyük pakettir ve 98,4 milyar
Euro bütçeli Komşuluk, Kalkınma ve Uluslararası İşbirliği Aracı'nı da (Neighbourhood,
Development and International Cooperation Instrument) kapsamaktadır.
Bölge
ülkeleri ve Avrupa Komisyonu, ortak denizcilik gündemi
kapsamındaki ortak hedeflerin, AB tarafından ortak finanse
edilenler de dahil olmak üzere, gelecekteki ulusal ve bölgesel programlara
yansıtılması için birlikte çalışmaktadır. (Kaynak: Avrupa Komisyonu)
Avrupa Topluluğu Armatörler Birlikleri (European Community Shipowners' Associations- ECSA), Avrupa Taşımacılık İşçileri Federasyonu (European Transport Workers' Federation-ETF),Uluslararası Deniz Ticaret Odası (International Chamber of Shipping -ICS) ve Uluslararası Taşımacılık İşçileri Federasyonu (International Transport Workers' Federation- ITF), Avrupa Komisyonu Başkanı Von der Leyen, Başkan Yardımcısı Schinas, Komiser Johansson ve Komiser Vâlean'a ortak bir mektupla, ticaret gemileri ve bu gemilerin personeli tarafından denizde tehlikeli bir durumdan kurtarılan insanların hızlı ve öngörülebilir bir şekilde karaya çıkarılmasına ilişkin Avrupa Komisyonu'nun kararını hatırlatmıştır.
Denizcilik alanındaki sosyal ortaklar, ticaret
gemilerinin ve personelinin talep ettiği söz konusu destekten bahsetmeyen Göç
Paktı'nın (Migration Pact) Avrupa Komisyonu tarafından Eylül ayı
başlarında yayımlamasından sonra Komisyonla temasa geçmişlerdir. Göç Paktı,
tehlikede olan insanları kurtaran bir ticaret gemisinin (Maersk Etienne)
yaşadığı en uzun çözümsüzlükten birkaç gün sonra yayımlanmıştır.
Sosyal ortakların çağrısının hemen ardından, İçişleri
Komiseri Ylva Johansson, ECSA ve ETF temsilcileriyle bir araya gelmiş
ve Komisyon'un sosyal ortakların endişelerini ve kamu desteğine olan
ihtiyaçlarını anladığını ve bu konudaki desteğini netleştirmek için tüm
seçenekleri araştıracağını beyan etmiştir.
Sosyal ortaklar yaptıkları
açıklamada şu hususları dile getirmişlerdir: "Ticaret gemilerinin insani ve uluslararası hukuktaki
yükümlülüklerini yerine getirmek için tehlikede olan insanları kurtardıklarını
vurgulamak önemlidir. Bu nedenle, devletlerin de uluslararası hukuk gereğince
sorumluluklarını yerine getirdiklerine ve ticaret gemilerinin emniyetli, hızlı
ve öngörülebilir bir şekilde tahliye edilmesini sağlamak için işbirliği
yaptıklarına dair güvence vermeleri çok önemlidir."
Sosyal
ortaklar, Avrupa Komisyonu'nun destek güvencesini memnuniyetle karşılarken, Göç
Paktı'nın ticaret filosunun ve personelinin endişeleriyle başa çıkmak için
yetersiz olduğu görüşündedirler. Konunun aciliyetini vurgulayan ortaklar, kamu
desteğini göstermek için Komisyon tarafından düzeltici eylem talep etmekte ve
Komisyonla çalışmaya hazır olduklarını ifade etmektedir. (Kaynak: ECSA)
4. Avrupalı armatörler,
Brexit ticaret anlaşmasını
memnuniyetle karşıladı.
Avrupa denizcilik sektörü, İngiltere ile Avrupa Birliği
arasında varılan ve mevcut ticari akışkanlığı destekleyecek olan son dakika Brexit
anlaşmasını memnuniyetle karşıladı.
Birleşik Krallık, 1 Ocak 2021 tarihinde AB Tek Pazarı ve
Gümrük Birliği'nin yanı sıra tüm AB politikaları ve uluslararası
anlaşmalarından da ayrılacak, böylece Birleşik Krallık ile AB arasında
insanların, malların, hizmetlerin ve sermayenin serbest dolaşımı sona erecektir.
Avrupa Komisyonu, Birleşik Krallık'la yaptığı kapsamlı
müzakerelerin ardından 24 Aralık 2020 tarihinde, Birleşik Krallığın Avrupa
Birliği ile gelecekteki işbirliği şartları konusunda "Ticaret ve İşbirliği
Anlaşması"na (Trade and Cooperation Agreement) ulaşmıştır. Taslak Anlaşma üç ana unsurdan oluşmaktadır:
(1) Serbest Ticaret Anlaşması; (2) Ceza Hukuku ve Medeni Hukuk konularında
hukuki yaptırım ve adli işbirlikleri için yeni bir çerçeve; (3) Yatay bir
yönetişim anlaşması.
Avrupa denizcilik sektörü, her iki taraftaki politika
yapıcılarını da, her ne pahasına olursa olsun anlaşmasız bir senaryodan
kaçınmaya davet etmektedirler. Nitekim AB-İngiltere tedarik zincirleri, tam
merkezde deniz taşımacılığı olmak üzere derin bir şekilde birbiriyle
ilişkilidir.
ECSA, "Yeni
ticaret ilişkisi, geçiş dönemindeki mevcut düzenlemelere kıyasla büyük
değişiklikleri zorunlu kılacak olsa da, herhangi bir anlaşmanın olması, mevcut
ticari akışı olabildiğince sürdürmek ve eşit şartlar sağlamak açısından hiçbir
anlaşmanın olmamasından daha iyidir. Geçici olarak yürürlükte olan bir anlaşma
olsa da sektörler artık yeni ticaret bağları kuracaklardır. Yetkilileri, bu
yeni AB-lngiltere ilişkisi kapsamında işletmeleri ve ticaretin sorunsuz bir
şekilde sürdürülmesini desteklemek için esnek ve pragmatik olmaya davet
ediyoruz. Karşılıklı
pazar erişimini sürdürmek ve teşvik etmenin yanı sıra
yolcuların ve kara ve deniz personelinin sorunsuz hareket etmesini sağlamak da
çok önemlidir."
İngiliz Limanlar Birliği (British
Ports Association -BPA) de, AB ve İngiltere'nin Brexit sonrası için taslak bir anlaşmaya varmalarını, gümrük
vergisinden muaf ticaretin devam etmesi açısından memnuniyetle karşılamakla
beraber, geçiş dönemi sonunda büyük değişikliklerin olacağını da ifade
etmektedir.
İngiliz Limanlar Birliği CEO'su Richard Ballantyne;
"AB
ile gümrüksüz ticaretin devam etmesi ve pazara erişime ilişkin diğer
düzenlemelerin olması ihtimali, yük ve lojistik endüstrilerinde kesinlikle
memnuniyetle karşılanacak bir haberdir. Buna göre, AB ile tarım ve otomotiv
ticaretimiz, getirilebilecek yüksek gümrüklere tabi olmadan devam edebilecek
gibi görünmektedir. Bu aynı zamanda, avladığımız balığın en büyük pazarına
ihraç edilebileceği anlamına da gelmaktedir. Ancak bu anlaşmaya rağmen
İngiltere kesinlikle AB'nin Gümrük Birliği ve tek pazarından ayrılmaktadır ki,
bu da sınır ötesi ticaret için büyük değişiklikler anlamına gelmektedir. Kuzey
İrlanda da dahil olmak üzere Büyük Britanya ile AB arasında taşınan mallar bir
dizi yeni kontrol ve gerekliliğe tabi olacak ve bunun Birleşik Krallık'taki
tüccarlar, işletmeler ve potansiyel müşteriler için yaratacağı maliyet
artışından kaçış bulunmamaktadır. Yeni ticaret ilişkimiz yerleşmeye
başladığında, birbirimizin standartlarının karşılıklı olarak kabul edilmesinin,
limanlarda ve sınırlarda denetim ve müdahalelere olan ihtiyacın azalması
anlamına gelebileceğini umuyoruz" şeklinde açıklamada bulunmuştur. (Kaynak: https://www.offshore-energy.biz/ )
5.
Avrupa Komisyonu
"Siber Güvenlik Araç Seti"ni yayımladı.
Avrupa Komisyonu, 16 Aralık 2020 tarihinde, taşımacılık
sektöründe siber güvenliği ve siber dayanıklılığı artırmak için ipuçlarını ve
uygulama önerilerini kapsayan "Siber Güvenlik Araç Seti"ni yayımladı.
2019 yılında sekiz Avrupalı işletmeden birinin siber
saldırılardan etkilenmiş olduğu göz önüne alındığında, siber güvenlik şirketler
için büyüyen bir endişe haline gelmektedir. Bununla birlikte, birçok çalışan
risklerin yeterince farkında değildir ve çalışanların örneğin doğrulanmamış bir
e-posta ekini açmak gibi davranışları saldırganlara istemeden de olsa kapıyı
açabilmektedir.
Bu kapsamda, "Taşımacılıkta Siber Güvenlik Araç
Seti", özellikle taşımacılık sektörüne odaklanarak, daha yüksek
seviyelerde siber farkındalık ve siber temizliğe katkıda bulunmayı
amaçlamaktadır. Söz konusu Araç Seti, büyüklüklerine ve faaliyet alanlarına
bakılmaksızın tüm taşımacılık şirketlerine hitap etmektedir.
Araç Seti, taşımacılık şirketlerini etkileyebilecek dört
ana tehdit hakkında temel bilgileri kapsamaktadır. Bunlar; kötü amaçlı
yazılımın yayılması, hizmet reddi, yetkisiz erişim ve hırsızlık ve yazılım
manipülasyonudur. Bahse konu tehditlerin her birine yönelik, tüm taşımacılık
personeli için faydalı olabilecek iyi uygulamalar uzmanlık alanlarına
bakılmaksızın Araç Setinde listelenmektedir.
Araç Seti ayrıca, taşımacılık şirketlerindeki güvenlik ve
siber güvenlik uzmanlarını özel olarak ilgilendiren bilgileri sunan daha ileri
bir seviyeye de sahiptir. Söz konusu ileri düzey; hava, deniz ve kara ulaşım
modlarına göre düzenlenmiştir. Araç Seti, her bir taşıma modu için siber
tehditlerin tanımlanması, tespit edilmesi ve müdahale edilmesi konularında
rehberlik sağlamaktadır.
Araç Seti, Avrupa Komisyonu'nun Avrupa'da siber güvenliği geliştirmeyi amaçlayan diğer girişimleriyle uyumludur. Komisyon, mümkün olan en geniş kitleye yayılmasını desteklemek için, şu anda İngilizce olarak mevcut olan Araç Setini 2021 yılı içinde diğer dillere de çevirmeyi planlamaktadır. Söz konusu Araç Setine https://ec.europa.eu/transport/sites/transport/files/cybersecurity-toolkit_en.pdf internet adresinden erişilebilmektedir. (Kaynak: Avrupa Komisyonu)
6. 01.01.2020-29.12.2020 tarihleri arasındaki Paris MOU kapsamında Türk bayraklı gemi tutulmaları.
01.01.2020 - 29.12.2020 tarihleri arasında Paris Memorandumu (Paris MOU) üye limanlarında Türk Bayraklı gemilere yönelik 174 denetim gerçekleştirilmiş ve söz konusu denetimlerde 3 Türk Bayraklı gemi tutulmuştur (Yunanistan / Elefsis, İtalya / Trieste (2) ) Türk Bayraklı gemi tutulmalarına ilişkin detaylı bilgiler Odamız web sayfasında (http://www.denizticaretodasi.org.tr/sayfalar/gemitutulmalari.aspx ) yer almaktadır.
Denilmektedir.
Sayın Üyelerimizin
bilgilerine rica ederiz.
Saygılarımızla,
Vapur
Donatanları ve Acenteleri Derneği
Emin
EMİNOĞLU
Genel
Sekreter
Dağıtım: Tüm üyelerimiz