İhrakiye Teslimleri Hakkında
SİRKÜLER NO: 8.7 / 102-61 = 07/02/2024
İlgi : Gümrükler Genel Müdürlüğü 2024/3 sayılı
06.02.2024 Tarihli Genelgesi.
İhrakiye teslimlerinde
yaşanan sorunlar nedeni ile İMEAK Deniz Ticaret Odamızın ciddi girişimleri
sonucunda Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü’ nün 2024/3 sayılı
06.02.2024 Tarihli genelgesi yayımlanmış olup ilgi Genelgede;
‘’4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun
176 ncı maddesi ile Gümrük Yönetmeliğinin 476 ila 482 nci maddeleri hükümleri
uyarınca deniz ve hava taşıtlarına yapılacak yakıt ve yağ teslimlerinde aşağıda
yer verilen hususlar çerçevesinde işlem tesis edilecektir.
1. İhrakiye olarak tanımlanan, ülkemizin kara sularında ve/veya
kara suları bitişiğinde deniz taşıtlarına veya hava meydanlarında yerli ve
yabancı hava taşıtlarına vergili veya vergisiz sağlanan akaryakıt ve madeni
yağların teslim faaliyetinde bulunacak gerçek veya tüzel kişilerin, bu
kapsamdaki faaliyetlerinin konusuna göre Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan
gerekli lisansa sahip olmaları gerekmektedir.
2. Kanunun 176 ncı maddesi hükümleri çerçevesinde deniz ve hava
taşıtlarına ihracat hükmünde verilen, ancak tüketilmeden geri getirilen yakıt
ve yağlara ilişkin olarak Gümrük Yönetmeliği’nin 451 inci maddesi çerçevesinde
işlem yapılacaktır.
3. Türkiye Gümrük Bölgesi dışına düzenli sefer yapan Türk
bayraklı hava taşıtlarının birbirini takip eden dış sefer ve iç sefer yapmaları
ve yurtdışı seferinden bir Türk limanına dönerek tekrar dış sefere çıkmaları
hallerinde dış seferin devamı sayılan durumlar, Ek-1’de yer alan örnekler ile
açıklanmıştır.
Yurtdışından dönerek iç hat
sefere devam edecek uçaklardaki yakıt için vergi tahakkuku yapılırken, mükerrer
vergilendirmenin önlenmesini teminen, uluslararası yükümlülükler ve uçuş
emniyeti açısından bulunması zorunlu olan ve daha önce serbest dolaşıma sokulmuş
olan, küçük gövdeli uçaklarda 4500 kg., büyük gövdeli uçaklarda 9000 kg. yakıtı
aşan miktar için vergi tahakkuk ettirilmesi; vergi tahakkuklarına ilişkin
ihtilaflarda uçağın uçuş kayıtlarına ve yakıtına ilişkin bilgileri içeren
belgeler esas alınarak işlem tesisi gerekmektedir.
4. Dış sefere çıkarken veya dış sefer halinde iken, gemideki
yükün ağırlık itibarıyla miktarının yarısından fazlasının ihracat veya transit
eşyası olması şartıyla, rotasında yer alan bir Türk limanına götüreceği serbest
dolaşımdaki eşyanın da taşınması, taşıtın dış sefer halini bozmamaktadır. Bu
durumda, ihracat veya transit eşyası ile serbest dolaşımdaki eşyanın miktar
tespiti, ilgili taşıma belgeleri ile geminin seyir jurnalleri üzerinden
yapılacak; geminin kaptan veya acentesi tarafından, serbest dolaşımdaki eşya
ile serbest dolaşımda olmayan eşyanın gemideki yerini gösterir istif planı
gümrük idaresine sunulacaktır.
5. Dış seferde iken arıza nedeniyle iç sefere geçen geminin
tersanede bakım ve onarımına ilişkin olarak Liman Başkanlığınca onaylanmış
tersane yazısı dış seferin devamı bakımından mücbir sebep belgesi olarak kabul
edilecektir.
6. Dış seferden dönen geminin, Gümrük Yönetmeliğinin 482 nci
maddenin birinci fıkrasındaki üç aylık bekleme süresi içerisinde, sefere devam
edilebilmesi için zorunlu olan Denize Elverişlilik Belgesine ilişkin işlemlerinin
tamamlanması amacıyla iç sefer durumuna geçmesi halinde, bu durumun tersane ve
Liman Başkanlığı tarafından belgelendirilmesi ve iç seferde yük/yolcu
taşımaması koşuluyla dış sefer halinin bozulmadığı değerlendirilecektir.
7. Gümrük Yönetmeliğinin 477 nci maddesi uyarınca, yabancı
bandıralı gemiler ve yabancı limanlara sefer yapacak Türk bandıralı gemiler
için akaryakıt talebinde bulunan kaptan, acente, bunker veya liman bayilerinin
başvurularında, yakıt verilecek geminin yakıt kapasitesine ilişkin beyan
aranılacak, ayrıca gerek görülmesi halinde beyanın tevsikine yarayacak
belgelerin ibrazı istenecektir.
8. Merkez ve şube şeklinde faaliyet gösteren bunker ve liman
bayilerince, Gümrük Yönetmeliğinin 75 no.lu ekinde yer alan örneğe uygun
taahhütname vermeleri gerektiği hususu dikkate alınarak,
a) Şubenin işlemlerinden dolayı ortaya çıkabilecek usulsüzlük
ve suistimallerde gümrük idaresinin muhatabının doğrudan firma merkezi olduğunu
gösterir firma beyanının,
b) Gümrük Yönetmeliğinin 478 inci maddesinde yer alan
koşulların firma merkezi tarafından yerine getirildiğini gösterir gümrük
idaresince onaylı belgenin,
Şubenin işlemlerinin
yürütüleceği ilgili gümrük idaresine ibrazı halinde teminat aranmaksızın
faaliyetlerine izin verilecektir.
9. Ülkemiz kara sularından transit geçiş yapan, ulusal ve/veya
uluslararası denizcilik kuralları çerçevesinde Türk limanlarına giriş yapmadan,
denizcilik mevzuatı kapsamında belirlenmiş limanların demir yerlerine
demirleyen yabancı bayraklı gemiler ile dış seferde bulunan Türk bayraklı
gemilere yağ ve yakıt (İhrakiye) tesliminde; teslimi gerçekleştiren firma ile
taşımayı gerçekleştiren firmanın Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından
verilen uygun lisansa sahip olması gerekmektedir.
Bu kapsamda ihrakiye
teslimlerinde kullanılacak barçların, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından
verilen Denize Elverişlilik Belgesine sahip olması ve Ek-2’de yer alan
özellikleri haiz olması koşulu aranacaktır. Mevcut durumda Ek-2’de belirtilen
özellikteki kamera sistemine sahip olmayan barçlara ilişkin olarak, söz konusu
sistemin kurulması için bu Genelge’nin yayımı tarihinden itibaren 3(üç) ay süre
verilecektir. Bu sürenin bitimi itibarıyla Ek-2’de belirtilen özellikteki
kamera sistemine sahip olmayan barçlar ile ihrakiye teslimine izin
verilmeyecektir.
Türk limanlarına giriş yaptığı
halde büyük tonajlı olması gibi makul nedenlerle iskeleye yanaşamayan ve bu
nedenle kara tankerleri kullanılarak yağ ve yakıt ikmali yapılamayan gemilere
de bu usuller çerçevesinde ihrakiye teslimine izin verilecektir.
Barç ile ihrakiye olarak yakıt
ve dökme yağ tesliminin memur refakatinde gerçekleştirilmesi esastır. Mücbir
sebep ve beklenmeyen haller dolayısıyla, demirleme bölgesi dışındaki gemilere
barç ile yakıt ve dökme yağ teslimleri mutlak suretle memur refakatinde
yapılacaktır.
İhrakiye olarak dökme yağ
teslimi ile ilgili olarak, firma tarafından talep edilmesi ve tüm gümrük
idarelerinde geçerli olmak üzere firma tarafından Ek-3’deki örneğe uygun olarak
200.000 ABD Doları tutarında sabit teminat verilmesi halinde, dökme yağ tesliminde
memur refakati aranmayacaktır.
İhrakiye olarak yakıt teslimi
ile ilgili olarak, firma tarafından talep edilmesi ve aşağıdaki koşulların
birlikte sağlanması halinde yakıt tesliminde memur refakati aranmayacaktır:
i) Tüm gümrük idarelerinde geçerli olmak üzere, firma
tarafından Ek-3’deki örneğe uygun olarak 2.000.000 ABD Doları tutarında sabit
teminat verilmesi; firmanın Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikasına sahip olması
durumunda ise söz konusu tutarın yüzde 75'i oranında uygulanması,
ii) Teslim işleminin tüm aşamalarının Bakanlığımızca (A) tipi
uluslararası gözetim şirketi statüsü verilen firma/kuruluşların uzman personeli
gözetiminde Ek-4’de yer alan usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirilmesi,
iii) Teslimin yapıldığı günü takip eden iş gününün mesai bitimine
kadar, Ek-4’de belirtilen evrakların, yakıtın barca yüklenmesine ve barçtan
gemiye ikmaline ilişkin bunker teslimat notları (Bunker Delivery Note) ve
kırılmış olan gümrük güvenlik mühürleri ile birlikte, ilgili gümrük idaresine
ibraz edilmesi.
İhrakiye olarak yakıt ve dökme
yağ tesliminin memur refakati olmaksızın gerçekleştirilebilmesi için barçların,
Ek-2’de belirtilen özellikteki kamera sistemine sahip olması şartı aranacaktır.
Firma tarafından, memur
refakati aranmaksızın yakıt teslimine ilişkin olarak (i) bendi uyarınca sabit
teminat verilmiş olması halinde, firmanın yapacağı dökme yağ teslimleri için
ayrıca 200.000 ABD Doları tutarındaki teminat aranmayacaktır.
İkinci iskele yoluyla
yapılacak ihrakiye teslimi ile ilgili işlemlerin, geminin bulunduğu
liman/iskele hangi gümrük müdürlüğünün denetiminde ise o gümrük müdürlüğünce;
aynı liman/iskelede birden fazla gümrük müdürlüğü faaliyet gösteriyorsa, ilgili
Bölge Müdürlüğü tarafından belirlenecek gümrük müdürlüğünce yapılması
gerekmektedir.
10. 24/7/2009 tarihli, 27298 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak
yürürlüğe giren, 2009/15212 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Deniz Turizmi
Yönetmeliğinin "Türk limanları arasında seyir esasları" başlıklı 42
nci maddesi ile "Kabotaj hakları" başlıklı 47 nci maddesi hükümleri
de dikkate alındığında, yabancı bayraklı yatların Türkiye'de bulundukları süre
içinde ihrakiye taleplerinin, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 176 ncı maddesi
uyarınca karşılanması mümkün bulunmamaktadır.
06/08/2013 tarihli ve 2013/36 sayılı sayılı Genelge yürürlükten kaldırılmıştır.’’ denilmektedir.
Sayın Üyelerimizin bilgilerine rica
ederiz.
Saygılarımızla,
Vapur
Donatanları ve Acenteleri Derneği
Emin
EMİNOĞLU
Genel
Sekreter
Ek : ilgi
2024/3 sayılı 06.02.2024 Tarihli Genelge.
Ek 1: Türk bayraklı hava taşıtları için
dış seferin devamı sayılan durumlara ilişkin örnekler.
Ek 2: İhrakiye tesliminde kullanılacak
barçlara ilişkin usul ve esaslar.
Ek 3: Kesin ve süresiz teminat mektubu
örneği.