Kaptan Avansı (Cash to Master (CTM)) Uygulaması Hk.
SİRKÜLER NO: 3.3/358-310 = 09/06/2015
Sayın Üyemiz,
Sektörün talepleri doğrultusunda, Gemi Acenteliği Hizmeti veren firmaların olağan vergi denetimleri yapan memurların bankalardan çekilen Cash to Master (Kaptan Avansı) olarak gemilere teslim edilen nakit paraların 332 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği gereğince günlük 8000 Türk Lirası'dan fazla çekilemeyeceği ancak Gemi armatörü, işleticisi veya kiracısı gemici maaşı veya ihtiyaçları için yapacakları harcamaların karşılığı (Cash to Master) olarak gemi acentesinin banka hesabına gönderdiği ve acentelerin yeminli mali müşavirlerince belgeler ile anlatılmaya çalışıldığı ifade edilmiş olup,
Söz konusu "Kaptan Avansı Uygulaması" hakkında derneğimizce hazırlanmış bulunan açıklayıcı görüş yazısı aşağıda sunulmaktadır.
Sayın Üyelerimizin bilgilerini rica ederiz.
Saygılarımızla,
Vapur Donatanları ve Acenteleri Derneği
Emin EMİNOĞLU
Genel Sekreter
Dağıtım: Tüm üyelerimiz
KAPTAN AVANSI (CASH TO MASTER) UYGULAMALARI:
10.03.2008 tarih ve 26812 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren "Gemi Acentelik Hizmetleri Ücret Tarifesine İlişkin Tebliğ’in "Tanımlar" ile ilgili 4. Maddesi aşağıdaki şekildedir.
Madde 4:
c) Gemi Kaptanına Verilen Nakit Avans:
"Donatanı, kiralayanı ve işleticisi tarafından gemi kasasına gönderilen paranın acente tarafından gemiye verilmesi, yapılan masraflara ek olarak gemi sahibi, kaptanı, kiralayanı veya işleticisi tarafından acenteye ekli tarifeye göre ödenen ücreti, ifade eder."
Ayrıca söz konusu Tebliğ’in Ücret ve Masrafların Tahsili Bölümü’nün 6.maddesinde;
"Türkiye limanlarına sefer yapan veya Türk Boğazlarından geçen gemilerin acentelik, koruyucu acentelik, komisyon, primaj, gözetim, liman ücretleri ile diğer masrafların tamamının, peşin olarak gemi acenteliği yapan gerçek ve tüzel kişilerin hesabına gelmesi zorunludur. Türk Limanlarına tarifeli veya düzenli sefer yapan gemilerin liman masraflarının ödenmesi işlemlerinde, 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetlini Koruma Hakkındaki Kanun ile Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı karar uyarınca yayımlanan " Görünmeyen Muameleler Tebliği" hükümleri uygulanır.
denilmektedir.
Kaptan Avansları;gemi ihtiyaçları için gemi işleteni, sahibi, kiracısı, yük sahibi tarafından kaptana yapılan nakit teslimatını kapsar ve kısaca CTM (Cash to Master - Kaptan Avansı) olarak adlandırılır.
Geminin armatörü, işleticisi veya kiracısı tarafından gönderilen ve ödenmesi istenen tutar ile ödemeye ilişkin döviz cinsinin belirtildiği “Kaptan Avansı Talebi”nin acente tarafından alınması ile birlikte sırasıyla aşağıdaki işlemler gerçekleştirilir:
1- Talep edilen Kaptan Avansı gemi acentesine ait banka hesabına ödenir.
2- Geminin Türkiye sularına gelmesi ile birlikte gemi acentesi söz konusu parayı hesabından gemiye teslim edilmek üzere çeker.
3- Cash to Master Receipt ( Kaptan Avansı Alındı Makbuzu ) hazırlar.
Kaptan Avansı Alındı Makbuzu;
Gemi Acentesinin Antetli Kâğıdı üzerinde;
Gemi Adı - Kaptan Adı ve Soyadı - İmzası-Teslim Tarihi – Ödenen Tutar (rakamla ve yazı ile) – Döviz Cinsi/Banknot Detayı – Teslim Yeri gibi bilgileri içerecek şekilde düzenlenmelidir.
4- Gemi Acente memuru alındı makbuzu ile birlikte gemiye parayı teslim eder. Gemiye nakit avansı verirken gemi kaptanına ıslak imza ve kaşe ile birlikte 3 nüsha olarak alındı makbuzunu imzalatır.
Kaptan Avansı Alındı Makbuzu 3 Nüsha olarak;
1 inci nüsha; gemi kaptanında,
2 inci nüsha; gemi armatöründe,
3 üncü nüsha ise; parayı teslim eden gemi acentesinde,
kalacak şekilde düzenlenir.
Sonuç olarak, gemiye verilen kaptan avansının gemi acentelerinin hizmetlerinin bir parçası olduğu görülmektedir. Kaptan nakit avansı, limanlarda, boğazlarda ve demirde alındı makbuzu ile birlikte alınacak ıslak imza ve kaşe karşılığında gemi acenteleri tarafından gemi kaptanlarına elden verilmektedir.
Bilindiği üzere 320 seri numaralı VUK tebliğine göre ‘’Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenler, defter tutmak zorunda olan çiftçiler, serbest meslek erbabı ile vergiden muaf esnafın kendi aralarında yapacakları ticari işlemleri ile nihai tüketicilerden (Türkiye'de mukim olmayan yabancılar hariç) mal veya hizmet bedeli olarak yapacakları 8.000.-Türk Lirasını aşan tahsilat ve ödemelerinin banka veya özel finans kurumları aracı kılınarak yapılması ve bu kurumlarca düzenlenen dekont veya hesap bildirim cetvelleri ile tevsiki zorunludur.’’
Oysa yukarıda açıklandığı üzere öncelikle acentenin "kaptan avansı" olarak yaptığı ödemeler ticari bir işlem karşılığı ya da nihai tüketicilere yapılan bir satış karşılığı değildir. Acenteler bu ödemlerde tamamen aracı konumundadır. Ve ilgili armatörden gelen avans tutarlarının gemi kaptanlarına ulaştırılmasına aracılık etmektedir. Bu işlemin aslında acentenin bir tahsilat yada ödemesi söz konusu değildir. Sadece armatörden banka havalesi yolu ile gelen avansı ilgilisi olan Kaptana iletmektedir. Kendisine iletilen bir emaneti ilgilisine iletmek şeklinde yapılan bir hizmetin dışında ticari bir teslim ya da ödeme söz konusu değildir.
Diğer taraftan Cash to Master (Kaptan Avansı) miktarları döviz olarak yurt dışından gelmekte olup transferler banka havalesi şeklinde yapıldığından bu işlemler ilgili kayıt ve belgelerle kanıtlanabilmekte ve geminin d/a hesabında gözükmektedir.
Özellikle gemilerin denizde sürekli (7/24) seyir halinde olduğu ve kara ile temasa geçmelerinin mümkün bulunmadığı düşünüldüğünde söz konusu uygulamada zorunlu olarak söz konusu avansların elden acenteler tarafından yukarıda açıklandığı şekilde gemi kaptanlarına teslimatı ödeme ya da tahsilat olarak değil hizmet şeklinde gerçekleşmektedir.